Οφθαλμαπάτες, άρθρο στον "Φυσικό Κόσμο" τον Φεβρουάριο του 1970

Άρθρο  του Π. ΤZANETAKH  - τότε φοιτητή του Φυσικού Αθήνας (1970) - στο περιοδικό Φυσικός Κόσμος (Τεύχος  18 Φεβρουάριος 1970)

Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε τις οπτικές απάτες σαν ατέλειες της όρασής μας, σαν πηγές σφαλμάτων. Εξετάζοντας τις οπτικές απάτες πιο προσεκτικά οδηγούμαστε στο μηχανισμό εισόδου των οπτικών ερεθισμάτων στον εγκέφαλο, στην ίδια μας τη σκέψη. Αλλά και κάτι ακόμη: είναι απαραίτητες στα σημερινά μέσα επικοινωνίας.

Από τις αισθήσεις πρώτη σε εμπιστοσύνη και βεβαιότητα είναι η αφή. Ας θυμηθούμε τη φράση «απτή πραγματικότητα» και τους «τύπους των ήλων» του Αποστόλου Θωμά.

Αν βάλουμε σε δυο χαρτονένια κουτιά (ένα μικρό και ένα μεγάλο) την ίδια ποσότητα άμμου, το μικρότερο θα μας φανεί μέχρι 50% βαρύτερο από το μεγάλο. Το αίσθημα του βάρους σχετίζεται και με τον όγκο που βλέπουμε.

Λόγω της περιορισμένης ακτίνας δράσης της αφής, τελικά η όραση κερδίζει την πρώτη θέση στην ιεραρχία εμπιστοσύνης. Οι μάρτυρες στο δικαστήριο είναι συνήθως αυτόπτες μάρτυρες. Τα διάφορα τρυκ κινηματογράφου και τηλεόρασης δεν κατάφεραν να κλονίσουν την εμπιστοσύνη μας σε ό,τι βλέπουμε. 

Περισσότερα για τις οπτικές απάτες ΕΔΩ

Ο Αριστοτέλης, ο Ισαάκ και ο Αλβέρτος στην "Κληματαριά" ένα σούρουπο

Το γεμίζω και αδειάζει

Σχεδιάστε τη μεταβολή με το χρόνο της στάθμης νερού στο ανοικτό δοχείο, εάν η παροχή του νερού που ρέει από το σωλήνα τροφοδοσίας από τον σωλήνα Α είναι μικρότερη από την παροχή εκροής του νερού  από το σωλήνα σιφόνι Β.

Στην αρχή ,το επίπεδο του νερού αυξάνεται σταδιακά μέχρι το ύψος h.

Αφού φθάσει στο ύψος Η, μέρος του νερού  αποστραγγίζεται μέσα από το σιφόνι.

Μόλις γεμίσει η διατομή της κορυφής του σωλήνα σιφονιού, η στάθμη του νερού θα αρχίσει να πέφτει καθώς, η παροχή του νερού που ρέει από το σωλήνα σιφόνι Β είναι μεγαλύτερη από την παροχή τροφοδοσίας του σωλήνα Α

Το επίπεδο της στάθμης του νερού θα συνεχίσει να ελαττώνεται  έως ότου φθάσει στο ύψος  h που συμπίπτει με την άκρη του σωλήνα Β

Μετά η διαδικασία επαναλαμβάνεται περιοδικά.

(221 Zubov – Shalnov) Plot the variation with time of the water level in the open vessel if the velocity of the water flowing from the in feed pipe A is less than the velocity of the water flowing from the siphon pipe A.

At first the level of water will gradually rise to the height h.

After reaching the height H some of the water will be drained through the siphon.

As soon as the entire cross section of the top of the siphon pipe is filled with water, the water level will begin to drop since from the given conditions the velocity of the water flowing from the pipe B is higher than from pipe A.

The level will continue to sink until it reaches the height H coinciding with the edge of the pipe B. After this the process will be repeated.  

ΣΧΕΤΙΚΑ: Le vase de Tantale στη Wikipedia (Γαλλικά)

Μέτρηση του συντελεστή ιξώδους - Πείραμα

Α Πείραμα
Μέτρηση του συντελεστού ιξώδους  Μεταλλική πλάκα εμβαδού 0,15 m²  συνδέεται με μάζα 8 g μέσω νήματος που περνάει από αβαρή τροχαλία. Η πλάκα χωρίζεται από την επιφάνεια με ένα λεπτό υμένιο πάχους 0,3 mm. Όταν αφήνεται ελεύθερη η πλάκα, κινείται προς τα δεξιά με σταθερή ταχύτητα 8,5 cm/s. Βρείτε τον συντελεστή ιξώδους του υγρού.  
(Από το βιβλίο Φυσική - Μηχανική Serway - Απόδοση στα ελληνικά Λεωνίδα Ρεσβάνη)

Β Πείραμα - Απλοποιημένη εκδοχή

ΣΧΕΤΙΚΟ: Η τριβή στα ρευστά. Συντελεστής ιξώδους η (Θεωρία)

Ο Μαϊστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής

ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΟΡΕΣ ΑΝΕΜΟΙ που ιερουργούνε

που σηκώνουν το πέλαγος σα Θεοτόκο

που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια

που σφυρίζουν στα όρη κι έρχονται

Οι αγένειοι δόκιμοι της τρικυμίας

οι δρομείς που διάνυσαν τα ουράνια μίλια

οι Ερμηδες με το μυτερό σκιάδι

και του μαύρου καπνού το κηρύκειο

Ο Μαΐστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής

ο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκος

η Τραμουντάνα, η Όστρια

Για τον προσδιορισμό της διεύθυνσης του ανέμου, δηλαδή του σημείου του ορίζοντα από το οποίο πνέει ο άνεμος, χρησιμοποιείται το ανεμολόγιο.

Αυτό έχει τις 16 κύριες διευθύνσεις, με τα αντιστοιχα ελληνικά και διεθνή σύμβολα, καθώς και την ονομασία τους στο επίσημο και το ναυτικό ονοματολόγιο.

Έτσι στην πρώτη εξωτερική ζώνη είναι σημειωμένες οι ελληνικές ονομασίες, στη δεύτερη οι αντίστοιχες στην Αγγλική γλώσσα, στην τρίτη οι λαϊκές ονομασίες στα Ελληνικά που επικρατούν μεταξύ των ναυτικών της Μεσογείου, στην τέταρτη ζώνη οι ονομασίες του Ελλην Πολεμικού Ναυτικού. Τέλος στην εσωτερική ζώνη οι ονομασίες των ανέμων στην Αρχαία Ελληνική γλώσσα. 

(ΠΗΓΗ Μαθήματα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας: Αποστόλου Φλόκα - Εκδόσεις Ζήτη)

Το ανεμολόγιο με τις 16 βασικές διευθύνσεις των ανέμων κατά Κυριαζόπουλο και Λιβαδά, 1973

Τραμουντάνα = Βόρειος

Γραίγος = Βορειο-ανατολικός

Λεβάντες = Ανατολικός

Σιρόκος = Νοτιο- ανατολικός

Όστρια = Νότιος

Γαρμπής = Νότιο – δυτικός

Πουνέντες = Δυτικός

Μαϊστρος = Βόρειο – δυτικός

Ανεμολογική Κλίμακα (κατά Ζαμπάκα -1981)

Εύρεση πυκνότητας στερεού σώματος, μιας πέτρας. Φύλλο εργασίας